
- ALÜMİNYUM NEDİR
Alüminyum ( aluminyum ) yeryüzü kabuğunda ( doğada ) boksit cevheri halinde bulunur . alüminyum doğada boksik cevheri olarak bulunduktan sonra , özelliğinin çözülmesi esnasında oksidasyona karşı üstün dirence sahip olduğu görülmüştür. Alüminyum Gümüş rengine benzeyen bir metaldir. Endüstrinin , inşaat sektörünün ,yiyecek içecek sektöründe binlerce farklı ürünün yapımında kullanılmaktadır. Dünya da ekonomide çok önemli bir yeri vardır. Dünyada bir çok ülke için stratejik öneme sahiptir. Alüminyumun Atom numarası 13 tür. Alüminyum yeryüzündeki diğer metallerden daha hafif ( 2,7 oranında ) ve yüksek dayanım özelliğinin yanı sıra , aynı zamanda sonsuz geri dönüşümü , bununla beraber çevreci oluşundan inşaat sanayinde ,taşımacılık ta , havacılık sanayinde çok geniş kullanım alanı bulmaktadır.
.Alüminyumun Özellikleri
Alüminyum mat gümüşümsü renk , hafif ve yumuşak bir metaldir. Alüminyum havaya maruz kaldığında üzerinde hafif oksidasyondan dolayı bu gümüşümsü rengi almaktadır. Alüminyum saf haldeyken çekme kopma dayanımı yaklaşık 49 ( Mpa )megapascal dır. Alüminyum alışımlaşdığın da bu değer oldukça şaşırtıcı bir şekilde 700 (Mpa ) megapascal’a çıkabilmektedir. Alüminyumun yoğunluğu diğer metallere göre 2,7 oranında hafiftir. Alüminyum kolay dökülebilir , dövülerek şekil verilebilir ve makinelerde işlenebilir bir metaldir. Yüzey işlemi yapıldığında ,eloksal kaplama , elektrostatik toz boya ve yaş boya işleminden sonra oksit tabakasının koruyuculuğu inanılmaz derecede uzamaktadır. Alüminyumun erime sıcaklığı 660 C , kaynama sıcaklığı ise 2519 C dir. Alüminyumun
Elektrik iletkenliği %64,94 IACS (saf Al, 2 °C’de) dir.
Alüminyum günümüz tıbbında kan durdurucu ve damar büzücü olarak kullanılmaktadır.
. Alüminyumun Keşfedilmesi
Friedrich Wöhler’in, alüminyumu, 1827’de, ilk kişi olduğu bilinirse de , Hans Christian Orsted, Danimarkalı profesör, fizikçi ve kimyager ,1825’te alüminyumun keşfeden ilk kişidir ve kimya dünyasına da büyük katkı sağlamıştır .
1825’te alüminyum klorid (AlCl3)’i ve potasyum amalgamı reaksiyona sokan Hans Christian Ørsted, ortaya çıkan alüminyum amalgamı ısıtarak indirgenmiş basınç altında alüminyum metalini elde etmiştir.
1854 yılında ünlü Fransız kimyacı Henri Etienne Sainte-Claire Deville, alüminyumu boksitten elde etme işlemini potasyum yerine ( daha ucuz olan ) sodyum kullanarak katı kütle olarak üretmeyi başarmıştır.
Charles Martin Hall Amerikalı mucit, iş adamı ve kimyager. 1886 yılında, alüminyum üretimine yönelik ekonomik bir yöntem olan elektrolitik işlemi keşfetmesiyle bilinir. Hall-Heroult işlemi, günümüzde alüminyumun cevherinden elde edilmesi metodu bütün dünyada kullanılan temel yöntemdir metodudur.
ALÜMİNYUM ÜRETİMİ
Alüminyumun en ucuz yöntemi hurdalardan geri kazanımdır, günümüz de alüminyum endüstrisinin en önemli işlemi haline gelmiştir.
Alüminyumun Boksitten elektroliz yöntemiyle elde edilmesi pahallı bir yöntem olduğu için elektriğin ucuz olduğu ülkelerde üretimi yapılmaktadır.
Alüminyum Boksitten elektroliz yöntemi çok yüksek miktarda elektrik enerjisi gerektirdiği halde, buna karşılık geri kazanım işlemi ise kulanılan enerjinin %5’ini harcar.
ALÜMİNYUM KULLANIM ALANLARI
Alüminyum kolay soğuyup ısıyı emen bir metal olması nedeniyle soğutma sanayinde oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır..
Alüminyum genel olarak aydınlatma da, alüminyum soğutucu yapımında, alüminyum mutfak gereçleri yapımında, hafiflik gerektiren araçların yapımında uçak, bisiklet, otomobil , motosikletler , görsellik yönünden ve kolay şekil verilebilmesin den dolayı mobilya sektörlerinde yaygın şekilde kullanılır. Bunun yanında alüminyum sanayi sektöründe de önemli bir tutmaktadır. Alüminyum günlük hayatta her zaman karşımıza çıkan bir metaldir.
Alüminyumun diğer bir kullanım alanı ise motor gövdeleri dir. Saf alüminyum %99.7 Al basınçlı döküm yöntemi ile motor gövdeleri üretiminde kullanılır. Bakıra göre hafifliği, ucuzluğu ve göreceli olarak iyi elektriksel iletkenliğe sahip olması %59-60 IACS alüminyumun asenkron motor endüstrisinde geniş bir kullanım alanı sağlamaktadır.